Türkiye’nin ayakkabı ihracatı yılın ilk 10 ayında 700 milyon dolara yaklaşırken pandemi nedeniyle zaman zaman yüzde 57’lere ulaşan ihracat kaybı son aylardaki ivmelenmeyle yüzde 14’e kadar düştü.
Coronavirus (Covid-19) nedeniyle dünya genelinde pek çok sektör ekonomik çalkantılarla mücadele etti. Bunlardan biri de ayakkabı sektörü oldu. Özellikle ayakkabı tedarikinde bazı aksamalar meydana gelirken ticarette de arz talep dengesizliği yaşandı. Pandemi nedeniyle ülkelerin sınırlarını kapatması ve iç ticarete ağırlık vermesi, bu durumu tetikleyen başlıca faktörler arasında yer aldı.
İstanbul’dan sonra Türkiye’nin ayakkabı, terlik ve çanta ihtiyacının önemli bir bölümünün karşılandığı Gaziantep’te ayakkabı sektörü, pandemi sürecinin ilk dönemlerinde bir süre iş yerlerini kapatmak zorunda kalmıştı.
Covid-19 pandemisi nedeniyle ihracatın sekteye uğraması ve iç piyasanın da daralmasından dolayı iş yerlerini kapatmak ve üretime ara vermek zorunda kalan Gaziantep’teki ayakkabıcılar, özellikle yaz sezonu için aldıkları siparişlerle tekrar toparlanmaya başladı.
Irak, İran, Suriye ve Rusya başta olmak üzere Avrupa, Afrika ve Türki Cumhuriyetleri ülkelerine yapılan ihracata ara verilmesi ve iç piyasada satışların düşmesi ile ayakkabı sektörünü olumsuz etkilenmesinin ardından bu ülkelerden tekrar alınan siparişler üretimi artırdı.
Türkiye’deki ayakkabı ihtiyacının yüzde 20’sinin karşılandığı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sanayi ile ticaret merkezi konumundaki Gaziantep’te, yaklaşık 3 bin firmada 50 bin kişinin çalıştığı sektörde pandemiden dolayı sıkıntılar yaşansa da üretim aksamadan devam ediyor.
Gaziantep Ayakkabıcılar Odası Başkanı Mehmet Emin İnce, Covid-19 pandemisinin dünya genelinde sağlık sorunlarının yanı sıra sosyal ve ekonomik hayatta da olumsuz sonuçlara neden olduğunu anımsattı.
Pandemi sürecine ve yaşadıkları sıkıntılara rağmen üretime devam ettiklerini belirten İnce, ihracatta yaşanan kayıpların telafi edilmeye başlandığını ifade etti.
“İstanbul’dan sonra en fazla ayakkabı üreten kent Gaziantep’tir”
İnce, Gaziantep’in Türkiye’de ayakkabı sektöründe İstanbul’dan sonra ikinci büyük üretici ve ihracatçı konumunda olduğunu belirterek, “Üniversitesi, eğitim merkezi, kurulacak olan Ar-Ge ve test merkezi ile 50 bin çalışanı, yaklaşık bin 200 imalatçı ve bin 500 tane perakendecisiyle Türkiye’de çok önemli bir konuma sahip sektörüz.” dedi.
“Hedeflediğimiz üretim ve ihracat rakamlarına ulaştık”
Türkiye’nin İstanbul’dan sonra sektörde 2’inci en büyük ayakkabı fuarı olma özelliği taşıyan ve Covid-19 pandemisi nedeniyle 26 Ocak’a ertelenen GAPSHOES fuarına ev sahipliği yapmaktan çok büyük bir mutluluk duyduklarını belirten İnce, “Ümit ediyoruz ki yurtdışından iyi bağlantılar yaparak pandemi sürecinden sonra aşının bulunması piyasada ve insanlarda büyük bir heyecan oluşturdu. Yaklaşık 8 ay kapanmış olan bir sektörün yeniden yaz sezonu ile birlikte şaha kalkacağını ümit ediyoruz. Çünkü insanlar evlerinde ve işyerlerinse oturmaktan artık sıkıntı yaşamaktadırlar. Normalleşme süreci ile birlikte işlerin, imalatın ve ihracatın normalden daha iyi bir seviyeye yükseleceğini tahmin etmekteyiz. Şu anki göstergeler, bağlantılar ve siparişler bize bunu göstermektedir. Bu süre içerisinde sektör olarak dibi görmemize rağmen durmadık, çalıştık ve hedeflediğimiz üretim, ihracat rakamlarına genç ve dinamik bir ekiple ulaştık. Bunun heyecanını yaşıyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Pandemiye rağmen üretim devam ediyor”
Sokağa çıkma kısıtlaması günlerinde tedarik zincirinin üretime devam etmesinin önemli olduğunu dile getiren İnce, şunları söyledi:
“Esnafım hafta sonunda da yine işinin başına geldi, çarklar dönmeye devam etti. Yüzde 100 doluluk kapasitesinde çalışmıyoruz. Tüm dünyada yaşanan bir pandemi süreci var. Dilerim bu pandemi süreci biter tekrar eskisi gibi büyüyerek sağlam adımlarla hem ihracatımızı hem de üretimimizi yine en üst seviyelere taşırız. Bu süreçte esnaf olarak zor günler geçirdik. Fakat çalışanlarımızla birlikte el ele vererek ekmeğimizi paylaştık. Bundan dolayı da hem esnafıma hem sanatkârlarımıza hem de emek veren emekçilerimize özverilerinden dolayı tekrar teşekkür ediyorum. Bu süreçte hiç kimse itiraz etmedi, az ile yetindi, haline şükretti ve üretimimiz de durmadı. Bu süre zarfında sezon hazırlığını en iyi şekilde hazırladı. Esnaf heyecanını kaybetmedi. Bundan sonra da yarınlara çok umutlu bir şekilde bakmaktayız. Çünkü hayallerimiz ve hedeflerimiz büyük, hayallerimizi ve hedeflerimizi başaracağımıza inanıyoruz.
Türkiye’nin her yerinde olduğu gibi Gaziantep’te de pandemi dolayısıyla istihdam ve diğer ekonomik konularda bazı sıkıntıların yaşandığını belirten İnce, buna rağmen boş durmadıklarını ve çalışmaya devam ettiklerini söyledi.
“Kendimizi yenilemeye ve çağa ayak uydurmaya başladık”
Pandemiye rağmen ihracat hedeflerine ulaşmak istediklerini belirten İnce, “İlk 9 ayın rakamlarına göre, şu an hedeflediğimiz rakamlara 4.6 oranında bir artış gerçekleştirerek yakalamaya çalışıyoruz. Fakat tüm sektörlerde olduğu gibi ayakkabı sektöründe de bir küçülme ve daralma yaşandı. Önümüzdeki yıl bu açığı kapatacağımıza inanıyoruz. Perakende sektöründe faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlarımızın çağın gerisinde kalmamaları için oda olarak birer web sayfası kurumuna destek olduk. Yine kalkınma ajansından almış olduğumuz destekle eğitime başladık. Oda olarak anlaştığımız bir yazılım firmasıyla üyelerimize ücretsiz çevrimiçi satış konusunda destek verdik. Oda olarak bütün paydaşlarımızla birlikte ilk dijital ayakkabı fuarını gerçekleştirdik. İstediğimiz rakamlara adım adım ulaşıyoruz. Çünkü beklediğimizden daha hızlı bir şekilde daha şu anda kendimizi yenilemeye ve çağa ayak uydurmaya başladık. Biraz zorlandık ama her telefon yeni bir pazar, yeni bir çarşı ve yeni bir alışveriş merkezidir.” şeklinde konuştu.
Bir ayakkabı firması yetkilisi Mustafa Arar da pandemiden dolayı sıkıntılar yaşadıklarını ancak buna rağmen üretime devam ettiklerini ifade etti.
